8,7 / 10 op basis van Stel je voor: je bent van plan om je huis te isoleren, zodat je energierekening daalt en je bijdraagt aan een groenere toekomst. Je hebt al plannen gemaakt en misschien zelfs al offertes aangevraagd. Maar dan komt er een onverwachte hindernis op je pad: vleermuizen. Deze nachtelijke vliegers lijken niet direct te maken te hebben met isolatie, maar volgens de Raad van State moeten huiseigenaren en isolatiebedrijven eerst een kostbaar ecologisch onderzoek naar vleermuizen uitvoeren voordat ze muren kunnen isoleren. In deze blogpost lees je alles over dit probleem en mogelijke oplossingen.
Waarom stopt Eigen Huis met isolatiebemiddeling?
Het is begrijpelijk dat de Vereniging Eigen Huis (VEH) haar diensten op het gebied van spouwmuurisolatie voor haar 800.000 leden heeft stopgezet. De reden? Een recente uitspraak van de Raad van State die bepaalt dat spouwmuurisolatie pas mag plaatsvinden na een uitgebreid ecologisch onderzoek naar vleermuizen. Dit onderzoek is niet alleen kostbaar, maar het kan ook maanden tot zelfs een jaar in beslag nemen. Het lijkt erop dat huiseigenaren en isolatiebedrijven op dun ijs terechtkomen zonder dit onderzoek.
Het gevolg van deze regelgeving is dat huiseigenaren niet alleen geconfronteerd worden met aanzienlijke vertragingen, maar ook met aanzienlijke extra kosten. Een ecologisch onderzoek kan al snel 5.000 tot 6.000 euro kosten, een bedrag dat ver bovenop de gemiddelde 1.500 euro voor spouwmuurisolatie komt. Dit brengt huiseigenaren voor een uitdaging waar ze niet op zaten te wachten.
Wat zijn de kosten van een vleermuisonderzoek?
Het prijskaartje van een ecologisch onderzoek naar vleermuizen lijkt op het eerste gezicht misschien niet alarmerend, maar het totaalplaatje vertelt een ander verhaal. Een gemiddeld gezin dat zijn huis wil isoleren, moet nu niet alleen denken aan de kosten van de isolatie zelf, maar ook aan de duizenden euro’s voor het ecologisch onderzoek. En dat is nog maar het begin van de uitdagingen waarmee ze worden geconfronteerd. Het onderzoek neemt maanden in beslag en kan zelfs nog langer duren vanwege het tekort aan ecologen.
Bovendien is het feit dat het onderzoek een jaar of meer kan duren niet het enige struikelblok. Als tijdens het onderzoek wordt vastgesteld dat er vleermuizen aanwezig zijn in de gevel van de woning, moeten er speciale maatregelen worden genomen. Denk hierbij aan het plaatsen van flappen op de spouwmuur om de vleermuizen uit te sluiten en het zorgen voor alternatieve verblijfplaatsen, zoals nestkasten, voor deze vliegende zoogdieren. Het gevolg? Wekenlange vertraging voordat isolatiewerkzaamheden kunnen beginnen.
Impact op verduurzaming via warmtepompen
De gevolgen van dit vleermuisonderzoek beperken zich niet tot isolatie alleen. Het treft ook de installatie van warmtepompen, een essentieel element in de verduurzaming van huizen. Een goed geïsoleerd huis is namelijk een voorwaarde voor het efficiënt functioneren van een warmtepomp. Maar als huiseigenaren verplicht worden om eerst ecologisch onderzoek te laten uitvoeren voordat ze hun spouwmuren kunnen isoleren, kan dit leiden tot een vertraging van een jaar of meer in het installatieproces van warmtepompen.
Dit werpt de vraag op of het huidige beleid de doelstellingen voor het verduurzamen van huizen in Nederland in gevaar brengt. De vertragingen en extra kosten kunnen huiseigenaren ontmoedigen om te investeren in groene energieoplossingen, wat het hele initiatief om de woningvoorraad te verduurzamen in gevaar kan brengen.
Eigen Huis vraagt om verandering
In het licht van deze problemen heeft de Vereniging Eigen Huis een verzoek ingediend bij het demissionaire kabinet. Ze vragen de overheid om gemeenten te verplichten zelf ecologisch onderzoek te doen voor hun hele grondgebied. Hierdoor worden de lasten en kosten niet individueel bij huiseigenaren neergelegd. De gemeente Utrecht wordt geprezen als een voorloper op dit gebied, en het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft al 44 miljoen euro beschikbaar gesteld voor dit extra onderzoek.
Daarnaast onderzoekt de overheid in samenwerking met organisaties zoals de Vereniging Eigen Huis en Milieu Centraal wat huiseigenaren in de tussentijd kunnen doen om hun woningen te isoleren, zonder de verplichte vleermuisonderzoeken te doorlopen. Er wordt gezocht naar tijdelijke oplossingen om de verduurzaming van huizen niet volledig tot stilstand te brengen.
VENIN’s bezorgdheid over vleermuisonderzoek
Het is niet alleen de Vereniging Eigen Huis die zich zorgen maakt over de gevolgen van het vleermuisonderzoek. De Vereniging van Isolatiebedrijven (VENIN) heeft ook aan de bel getrokken. Zij wijzen op het feit dat, zelfs als er uiteindelijk een plan per gemeente wordt opgesteld, slechts een beperkt aantal woningen in een keer kan worden aangepakt. Dit betekent dat maximaal 20 procent van de isolatiebedrijven aan het werk kan, en dat is niet voldoende om aan de groeiende vraag te voldoen.
Een ander obstakel is de kraamperiode van vleermuizen, die isolatiewerkzaamheden gedurende bepaalde periodes van het jaar beperkt. Als gevolg daarvan lopen veel isolatiebedrijven het risico om financieel niet te kunnen overleven vanwege de doorlopende kosten en beperkingen die dit vleermuisonderzoek met zich meebrengt.
Bezorgdheid bij huiseigenaren en isolatiebedrijven
De verplichte ecologische onderzoeken naar vleermuizen hebben onverwachte complicaties toegevoegd aan de plannen van huiseigenaren om hun woningen te isoleren en te verduurzamen. De kosten, vertragingen en beperkingen hebben geleid tot bezorgdheid bij zowel huiseigenaren als isolatiebedrijven. De Vereniging Eigen Huis pleit voor verandering en hoopt op een oplossing waarbij gemeenten meer verantwoordelijkheid nemen voor het onderzoek, om zo de lasten te verdelen en de kosten te drukken. De toekomst van isolatie in Nederland hangt af van de acties die worden ondernomen om dit probleem aan te pakken en ervoor te zorgen dat huiseigenaren hun duurzaamheidsdoelen kunnen blijven nastreven.
Update: Inmiddels is de methode natuurvriendelijk isoleren in Groningen actief.